Studia podyplomowe
5 hektarów, czyli więcej niż myślisz
Data publikacji: czwartek, 19 czerwca 2025
Dla wielu osób 5 hektarów ziemi wydaje się być czymś pomiędzy "za mało, żeby cokolwiek zrobić" a "za dużo, żeby to ogarnąć". Tymczasem to idealna powierzchnia, aby założyć małe, ale dochodowe gospodarstwo rolne. Niezależnie od tego, czy jesteś rolnikiem z wyboru, odziedziczyłeś ziemię po babci, czy po prostu chcesz spróbować swoich sił z dala od miasta. Umiejętne wykorzystanie majątku może przynieść Ci zysk, satysfakcję i... świeże warzywa! Ale w co tak naprawdę opłaca się inwestować?
Uprawy ekologiczne – mniej znaczy więcej
Zamiast iść w hektary pszenicy, możesz postawić na jakość i niszę. Ekologiczne uprawy warzyw i owoców są coraz bardziej popularne, szczególnie wśród mieszkańców miast, którzy szukają zdrowej żywności. Uprawy ekologiczne to m.in. marchew, buraki, cukinia, dynia, a nawet zboża starej odmiany, jak orkisz.
Plusem jest to, że przy odpowiedniej wiedzy i certyfikacie możesz sprzedawać plony jako produkt ekologiczny (a wiemy, że cena potrafi być 2–3 razy wyższa niż "zwykłych"). Minusem? Potrzebujesz wiedzy, odpowiedniego planu i trochę cierpliwości.
Sad owocowy – jabłonie? A może borówka?
Zakładanie sadu to inwestycja na lata, ale przy dobrej organizacji może być bardzo dochodowa. Na 5 ha możesz założyć sad jabłoniowy lub wiśniowy, ale coraz większą popularność zdobywają borówki amerykańskie. Są wymagające (potrzebują odpowiedniego odczynu pH gleby i nawodnienia), ale ich ceny skupu są stabilne i wysokie.
Dobrze zaprojektowany sad może dawać plony przez kilkanaście lat. Co więcej, możesz z czasem otworzyć punkt samoobsługowy typu "zbierz sobie sam", co daje dodatkowy dochód i zmniejsza koszty zbioru.
Agroturystyka light – pikniki, noclegi, slow weekendy
Nie musisz od razu budować domków i pensjonatu. Agroturystyka to także warsztaty, pikniki, strefy relaksu w naturze czy pole namiotowe. Jeśli Twoja ziemia ma walory krajobrazowe albo znajduje się w ciekawej lokalizacji (np. blisko jeziora, lasu), możesz pomyśleć o prostych formach turystyki.
Kilka leżaków, zadaszona altana, miejsce na ognisko i pomysł na spędzenie czasu (np. zbieranie ziół, warsztaty z kiszenia warzyw) może wystarczyć, by przyciągnąć pierwszych gości. Szczególnie rodziny z dziećmi lub pary szukające "odpoczynku od Instagrama".
Zioła i rośliny specjalistyczne
Zioła to dobry wybór dla tych, którzy nie chcą rzucać się na wielką uprawę. Lawenda nie tylko ślicznie pachnie i dobrze wygląda na Instagramie, ale też sprzedaje się jako susz, olejek czy element dekoracyjny.
Mięta, melisa, rumianek czy pokrzywa mają wartość leczniczą i kulinarną – możesz sprzedawać je do sklepów ekologicznych, restauracji czy przez internet. Dobrze zaprojektowana uprawa ziół może zajmować zaledwie 1–2 ha, więc zostanie Ci jeszcze miejsce na inne działania.
Hodowla na małą skalę – od kóz po przepiórki
Jeśli nie boisz się pracy ze zwierzętami, warto rozważyć małą hodowlę. Kozy dają mleko, z którego możesz robić sery – bardzo modne i poszukiwane na targach oraz przez restauracje. Przepiórki nie zajmują wiele miejsca, a ich jajka są uznawane za produkt premium.
Owce, króliki, a nawet alpaki to zwierzęta, które mogą nie tylko zapewnić stały dochód, ale też wzmocnić Twój wizerunek "swojskiego miejsca".
Dzierżawa ziemi – jeśli nie chcesz gospodarzyć, ale chcesz zarabiać
Nie każdy, kto ma ziemię, chce od razu zakasać rękawy i uprawiać jarmuż. Na szczęście masz inne opcje. Jedną z nich jest dzierżawa ziemi rolniczej – możesz oddać grunt w użytkowanie komuś, kto chce na niej pracować i w zamian otrzymywać stały dochód.
Stawki za dzierżawę wahają się w zależności od lokalizacji i jakości gleby, ale przeciętnie możesz liczyć na 1000–2000 zł rocznie za hektar. Umowa dzierżawy zabezpiecza Twoje interesy i pozwala legalnie korzystać z dopłat.
Z 5 hektarami ziemi naprawdę możesz wiele zdziałać – niezależnie od tego, czy masz rolnicze korzenie, czy dopiero uczysz się, czym jest agregat uprawowy. Najważniejsze to dobra analiza potrzeb, możliwości i rynku. Zamiast od razu rzucać się na głęboką wodę, możesz zacznąć od jednej działalności i rozbudowywać swoje gospodarstwo krok po kroku.
Pamiętaj: ziemia to inwestycja, która może pracować na Ciebie – trzeba ją tylko dobrze poznać i mądrze wykorzystać.